طراحی الگویی برای ارزیابی و بخش بندی بازار خارجی به منظور شناسایی فرصت های ایران

یکی از مهمترین عوامل در ورود به بازارهای خارجی از نظر مدیران، آگاهی و دانش نسبت به بازار خارجی است که اغلب بنگاه ها در آن ضعف دارند از این رو تحلیل فرصت بازار خارجی از جمله متداول ترین هدف ها در پژوهش های بازاریابی بین المللی محسوب می شود. هدف تحلیل یا ارزیابی بازار خارجی، جستجو برای یافتن بازارهای جذاب بین الملل است که در پژوهش ها تحلیل فرصت بازار خارجی مترادف بخش بندی و انتخاب بازار بکار رفته است. سوال اصلی پژوهش این است که بازارهای جذاب برای محصولات ایرانی کدامند؟ هدف اصلی این پژوهش طراحی الگویی برای ارزیابی و بخش بندی بازار خارجی به منظور شناسایی فرصت های ایران است که در سه سطح صادرات کل، کد های تک رقمی sitc و محصول خاص پسته انجام شده و امکان مقایسه در این سطوح را فراهم آورده است. نخست، متغیرهای موثر بر صادرات ایران شناسایی شده و سپس بر اساس آنها، بازارهای خارجی بخش بندی و رتبه بندی شده است. متغیرهای لحاظ شده در این پژوهش بر اساس الگوی جاذبه در اقتصاد بین الملل است که پشتوانه ی نظری پژوهش محسوب می شود. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و توسعه ای و از نظر روش از نوع همبستگی است. جامعه آماری، کشورهای عضو سازمان ملل متحد بوده که با توجه به فقدان اطلاعات لازم برای متغیرها در برخی کشورها، در نهایت 156 کشور خوشه بندی و رتبه بندی شده است. داده های مورد نیاز پژوهش از پایگاه داده های آنکتاد، بانک جهانی، اتاق بازرگانی تهران و لوح فشرده pc-tas استخراج شده است. جهت آزمون فرضیه ها و تحلیل داده ها از مدل داده های تابلویی، تحلیل خوشه ای، تاپسیس و تحلیل عاملی و نرم افزارهای stata،eviews ، spss و excel استفاده شده است. بازارهای بخش بندی و رتبه بندی شده از نتایج این پژوهش محسوب می شود. به عنوان مثال در سطح محصول پسته مشاهده می شود که کشورهای آلمان، هنگ کنگ، هلند، ایتالیا و روسیه که در سال 2006 به ترتیب رتبه های اول تا پنجم کشورهای وارد کننده از ایران را احراز کرده اند رتبه ی این کشورها به ترتیب جذابیت (به جز هنگ کنگ که به علت کمبود اطلاعات حذف شد) 50، 85، 57 و 8 شده است و کشورهای چین، کلمبیا، مصر، اتیوپی و فرانسه رتبه های یک تا پنج را در این پژوهش به خود اختصاص داده اند.